Jaka pompa ciepła najlepsza dla domu? Czym się kierować?

Pompy ciepła w ciągu ostatnich kilku lat stały się bardzo popularne. W samym 2021 roku, jak wskazuje raport Polskiej Organizacji Rozwoju Pomp Ciepła, sprzedano ich ponad 92 tysiące. By jednak urządzenie rzeczywiście pozwoliło na wysokie oszczędności w skali roku w połączeniu z komfortem cieplnym, konieczny jest przemyślany projekt. Uwzględnia on zarówno potrzeby mieszkańców budynku, jak i możliwości w danej lokalizacji. To także dobór pompy ciepła jako samego urządzenia. Tylko dobrze skomponowany system spełni oczekiwania. Dowiedz się, jaka pompa ciepła jest najlepsza — i dlaczego nie ma na to pytanie jednej odpowiedzi.

Czym kierować się w wyborze pompy ciepła?

Wybór pompy ciepła jest dość czasochłonny. Warto jednak przyłożyć się do tego etapu projektowania systemu, by inwestycja zwróciła się możliwie najszybciej, jednocześnie odpowiadając na potrzeby mieszkańców. Kilka parametrów trzeba koniecznie wziąć pod uwagę.

Rodzaje pomp ciepła – który będzie najlepszy?

Zastanawiając się, jaką pompę ciepła wybrać, zwracamy uwagę w pierwszej kolejności na jej rodzaj. Wyróżniamy następujące rodzaje pomp ciepła:

• gruntowe pompy ciepła — korzystające z energii termicznej gruntu. Stosuje się dwa rodzaje wymienników, czyli poziomy (wymaga dużej nieruchomości) i pionowy (odwiert do 100 metrów). Atutem jest wysoka wydajność — gruntowa pompa ciepła z powodzeniem może stanowić jedyne źródło ciepła w budynku. Minusem z kolei koszt inwestycji.
• wodne pompy ciepła — czerpiące ciepło z wody płynącej. Wykorzystuje się już istniejące zbiorniki wody bądź tworzy dwie studnie, czyli czerpną i zrzutową. Pozwala na wysoką wydajność systemu, jednak wśród tych rodzajów pomp ciepła cechuje ją wysoki koszt inwestycji.
• powietrzne pompy ciepła — taka instalacja nie wymaga dużych nakładów finansowych i może służyć także do chłodzenia. Mogą to być pompy ciepła powietrze/woda oraz powietrze/powietrze. Te drugie jednak nie umożliwiają wytwarzania ciepłej wody użytkowej. W przypadku zimnych rejonów kraju powietrzna pompa ciepła może być niewystarczająca i przydatne będą kolektory słoneczne lub wydajna grzałka elektryczna, która wesprze pompę ciepła w najzimniejsze dni.

To podstawowa klasyfikacja, którą warto poznać, jeśli chcesz wybrać odpowiednią pompę ciepła. Warto jednak mieć na uwadze, że liczą się przede wszystkim możliwości na samej posesji, a co za tym idzie — dostępne źródła ciepła. Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, które urządzenia są najlepsze. Pompy gruntowe i wodne pozwalają na wyższe temperatury i są bardzo wydajne, jednak koszt inwestycji jest znacznie wyższy niż w przypadku pomp powietrznych.

Moc pompy ciepła

Na dobór pompy ciepła wpływa kilka czynników, na podstawie których określa się optymalną moc urządzenia. To między innymi samo zapotrzebowanie cieplne budynku w zależności od jakiego ocieplenia, ale także warunki na zewnątrz. Liczą się warunki klimatyczne w otoczeniu. Jeśli temperatura dolnego źródła jest niższa niż zakładana przez producenta, moc pompy ciepła automatycznie spada. Zwraca się uwagę na powierzchnię nieruchomości i liczbę domowników lub użytkowników budynku, a także dotychczasowe zużycie. Zastosowanie ogrzewania podłogowego jest bardzo istotne. Proces doboru mocy jest dość skomplikowany. Ważny jest także współczynnik COP, określający, ile kWh energii cieplnej można pozyskać z 1 kWh energii elektrycznej.

Czy warto kierować się marką producenta?

Pompa ciepła do ogrzewania budynku i/lub wytwarzania ciepłej wody użytkowej musi pracować bezawaryjnie i wydajnie. Rynek pomp ciepła jest dziś szeroki i wielu producentów oferuje urządzenia o dobrym współczynniku COP. Opinie użytkowników w Internecie mogą być niemiarodajne ze względu na to, jak bardzo liczą się zmienne w tym równaniu — warunki klimatyczne, przyzwyczajenia mieszkańców, sposób ocieplenia budynku i inne czynniki.

Jak oceniać koszty

Koszty eksploatacji pompy ciepła zależą także od tego, jak rozkładają się temperatury dolnego źródła, które jest kluczowe dla zasilania obiegu grzewczego. Wpływ na nie ma także współczynnik COP. Jeśli na zewnątrz temperatury są niższe niż zakładane, rośnie pobór energii elektrycznej, więc zmienia się również ten parametr. Im jest wyższy, tym lepszy. Znaczenie ma także taryfa — kluczowe jest zużycie energii poza szczytem kosztów. Na etapie projektowania systemu można oszacować jego przeciętne koszty pracy. Do tego jednak niezbędna jest fachowa wiedza i doświadczenie pochodzące z praktyki. Przewymiarowana instalacja będzie generować większe koszty eksploatacyjne.

Samodzielnie czy z ekspertem?

Specjaliści pracujący na co dzień z pompami ciepła dysponują niezbędnymi kompetencjami do prawidłowego doboru urządzenia i zaprojektowania systemu. Robienie tego na własną rękę stanowi ryzyko przewymiarowania instalacji, co będzie się wiązać z wyższymi kosztami pracy urządzenia, ale też wyboru ekonomicznego, mniej wydajnego urządzenia. Wtedy pojawia się konieczność dogrzewania domu w inny sposób. Najprostszym przykładem tutaj jest sam wybór rodzaju pompy. Pompa powietrzna będzie miała inną wydajność na obszarze górskim, a inną w cieplejszych regionach kraju — w niskiej temperaturze dolnego źródła ciepła, czyli poniżej -20 stopni Celsjusza, urządzenie nadal pracuje, ale potrzebne jest mu wsparcie. Wówczas lepiej zdecydować się na inną pompę ciepła, choć to zwiększa koszt inwestycji. Z tego powodu zaleca się korzystanie z usług specjalistów. Nie podnoszą drastycznie ceny przedsięwzięcia, a pozwalają na dobór urządzenia, które faktycznie pozwoli zredukować do minimum koszty ogrzewania budynku.